Active Club: sons of Sparta

 

Ηράκλειτος και Ιράν (μετάφραση: επιθεώρηση ΛΥΚΑΥΓΕΣ)

 Ηράκλειτος και Ιράν

του Jacques Duchesne-Guillemin*

πηγή: History of Religions, Vol. 3, No. 1 (Summer, 1963)

μετάφραση: επιθεώρηση ΛΥΚΑΥΓΕΣ

Εξώφυλλο του περιοδικού της Πολωνικής Τρίτης Θέσης Szturm!

* Ο Jacques Duchesne-Guillemin, Βέλγος Φιλόλογος,  Αρχαιολόγος και Γλωσσολόγος, υπήρξε ένας απο τους κορυφαίους Ιρανολόγους παγκοσμίως αφιερώνοντας όλη του την ζωή στην μελέτη των Ιρανικών Θρησκευτικών και Γλωσσικών απαρχών, την σημασία τους για την ανάπτυξη όλου του Ινδοευρωπαϊκού Πολιτισμού και την ειδική σχέση τους με την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία. Η επιστημονική του εργασία στα παραπάνω πεδία θεωρείται ακόμα και σήμερα αξεπέραστη ή τουλάχιστον κομβική για την συγκριτική ανάλυση των Πολιτισμών της Ινδοευρωπαϊκής Παράδοσης.

Το άρθρο που μεταφράσαμε και παρουσιάζουμε εδώ με τον τίτλο “Ηράκλειτος και Ιράν” αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την ανανέωση της έρευνας των πνευματικών σχέσεων της Αρχαίας Ελλάδος και της Περσίας και δημιούργησε έντονο επιστημονικό διάλογο διεθνώς σχετικά με την ιδιαίτερη επιρροή της Περσικής σκέψεως στον μεγάλο Έλληνα φιλόσοφο Ηράκλειτο. Αυτή η έρευνα ξεκίνησε από την Γερμανική Ρομαντική σχολή με πρωταγωνιστές τους Σλαίερμαχερ και Κρούτσερ.

Η εκ νέου ανακάλυψη της Avesta κάνει τις πηγές της Ιρανικής θρησκείας προσιτές σε εμάς, ώστε να μπορούμε πραγματικά να πούμε «Έτσι μίλησε Ζαρατούστρα», να καταφέρουμε να επιστρέψουμε, με νέο ενδιαφέρον, σε μια αρχαία ιδέα: αυτή της ανατολίτικης, και ιδιαίτερα ιρανικής, προέλευσης της Ελληνικής φιλοσοφίας. Είναι μια ιδέα που η Αρχαιότητα είχε προικίσει με θρυλική αύρα, είτε δηλώνοντας ότι ο Πυθαγόρας ήταν του Ζωροάστρη μαθητής στη Βαβυλώνα (μια πόλη στην οποία, πιθανώς, κανένας από τους δύο δεν ήταν ποτέ) ή γράφοντας, όπως ο Κλήμης ο Αλεξανδρινός, πως ο Ηράκλειτος ήταν βασισμένος στην «βαρβαρική φιλοσοφία», μια έκφραση με την οποία, εν όψει της εγγύτητας της Εφέσου με την Περσική Αυτοκρατορία, πρέπει να εννοούσε πρωτίστως τα Ιρανικά δόγματα. Το ζήτημα, που μελετήθηκε σοβαρά από τους σύγχρονους, συχνά επιλύθηκε με αρνητικό πρόσημο από μεγάλους ιστορικούς της ελληνικής φιλοσοφίας: αλλά φαίνεται, παρ’ όλα αυτά, επανειλημμένα να εγείρεται σαν Φοίνικας από τις στάχτες του, σαν ο πειρασμός να συγκρίνουμε τις δύο παραδόσεις και να ανακαλύψουμε τον δεσμό αλληλεξάρτησης μεταξύ τους να γίνεται περιοδικά ακαταμάχητος. 

Το πρόβλημα έχει αναβιώσει πρόσφατα σε μια πολύ προσωπική προσέγγιση από τον Clemence Ramnoux. Αυτός ο φιλόσοφος, συγγραφέας ενός ογκώδους έργου που ο ίδιος ο τίτλος του προμηνύει την πρωτοτυπία του-Heraclite ou l’homme entre les choses et les mots (1959)-ομολογεί σε αυτό το βιβλίο ότι είχε χωρέσει ένα κεφάλαιο, που είχε αρχικά σχεδιαστεί, για τη σχέση μεταξύ του Ηρακλείτου και του Ιράν, γιατί δημιουργούσε πάρα πολλές δυσκολίες. Αργότερα μπόρεσε, με λιγότερους ενδοιασμούς, να δημοσιεύσει το κεφάλαιο ως άρθρο σε περιοδικό. Το άρθρο, που εμφανίστηκε το 1959 στο Το Revue de la Mediterranee (εκδόθηκε στο Αλγέρι), είναι το “Un Ipisode de la rencontre est-ouest, Zoroastre et Heraclite.” Πρέπει να παραδεχτούμε εξαρχής ότι για να γίνει ένας παραλληλισμός μεταξύ Ηράκλειτοy και ο Ζωροάστρη θα απαιτούταν ίσως μια πιο εμπεριστατωμένη γνώση και των δύο ,από την άλλη,το να προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε την προσωπικότητα του ενός σε σχέση με εκείνη του άλλου ίσως να διεκδικεί μια ερμηνεία obscurum per obscurius.

Προφανώς θα ήταν αλαζονικό εδώ να προσποιηθούμε ότι σχεδιάζουμε μια αυθεντική και καλά καθορισμένη σκιαγράφηση στα πορτρέτα του σκοτεινού φιλοσόφου της Εφέσου και του προφήτη του Ιράν, ώστε να δείξουμε την επιρροή που ασκήθηκε από τον Ζωροάστρη στον Ηράκλειτο. Ωστόσο, θεωρώ, εν όψει των αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στη μελέτη του Ηρακλείτου και σε αυτή της Ιρανικής θρησκείας, πως θα μπορούσε να υπάρχει συγκεκριμένο ενδιαφέρον για την αντιμετώπισή αυτών των δύο γραμμών έρευνας. Αναφορικά με τον Ηράκλειτο, είναι απαραίτητο να τεθεί μια προκαταρκτική ερώτηση-αν μπορεί κανείς να βασιστεί στα σωζόμενα θραύσματα του έργο του ή πάνω στις μαρτυρίες και τις παραφράσεις που οι αρχαίοι μας έχουν αφήσει. Με την πρώτη ματιά θα πίστευε κανείς ότι ήταν απολύτως απαραίτητο να δοθεί προτίμηση στα θραύσματα, αφού οι μαρτυρίες μπορεί να υπάρχουν υπόνοιες ότι αντικατοπτρίζουν τις προσωπικές απόψεις των συγγραφέων τους, που συνιστά τη ζημία της αλήθειας. 

Αλλά το ερώτημα δεν είναι τόσο απλό. Γιατί τα θραύσματα διατηρήθηκαν επίσης από συγγραφείς που είχαν συχνά δικές τους ιδέες, το δικό τους σύστημα, και δεν είναι πάντα εύκολο να διακρίνει κανείς αν αυτό που αναφέρουν, είναι μεταξύ κυριολεκτικής, αυθεντικής παραπομπής ή λίγο πολύ ερμηνευτική παράφραση. Είναι απαραίτητο, προκειμένου να εκτιμηθεί η εγκυρότητα των αποσπασμάτων, για να γνωρίζουμε τις απόψεις που επικράτησαν αργότερα σχετικά με τα ποικίλα ερωτήματα που χειρίστηκε ο Ηράκλειτος ,αυτό φαίνεται ξεκάθαρα, πιστεύω, στην περίπτωση του Λόγου. Καλό θα ήταν να αναρωτηθούμε εμείς οι ίδιοι τι είχαν καταλάβει οι Στωικοί και μετά οι Χριστιανοί ως Λόγο, αν θέλουμε να αποφύγουμε να αποδώσουμε αδικαιολόγητα στον Ηράκλειτο κάποιες αντιλήψεις που εμφανίστηκε μόνο αργότερα. Είναι επίσης απαραίτητο, φυσικά, να λάβουμε παρόμοια προφύλαξη όταν μελετούμε την έννοια του Πυρός, όπως θα προχωρήσω τώρα να κάνω ...

για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ ...

Έρως Ελλάς: Ευαγόρας Παλληκαρίδης

 

Αυτόνομη παρουσία στις Θερμοπύλες

Η Αυτοκρατορική Ιδέα του Ιουλιανού

του DanielePerra

Δημοσιεύτηκε εδώ τον Δεκέμβρη του 2017

Μετάφραση: Τίτος

Λέγεται ότι κατά τον θάνατο του Ιουλιανού, που συνέβη στη συμβολή των ποταμών Τίγρη και Γύνδη, οι παρευρισκόμενοι είδαν από το σώμα του να αναδύονται δύο ψυχές: πρώτον εκείνη του Ιουλιανού, έπειτα εκείνη του Μεγάλου Αλεξάνδρου. "Παρόμοια με δύο δάδες, έγιναν δύο μπάλες φωτιάς, και στη συνέχεια δύο ταινίες που συγχωνεύτηκαν με τα αμέτρητα αστέρια του Στερεώματος".

Η αφομοίωση της φιγούρας του Αλέξανδρου με εκείνη του αυτοκράτορα Ιουλιανού δεν είναι τυχαία. Πράγματι, είχε ειπωθεί στη μητέρα του ότι ένας νέος Αλέξανδρος θα γεννηθεί από τη μήτρα της. Και ο ίδιος ο Ιουλιανός πίστευε τα λόγια του Μάξιμου της Εφέσου (ο οποίος τον εισήγαγε στον Νεοπλατωνισμό και τον μύησε στα Μιθραϊκά μυστήρια και στη θρησκεία του Ιαμβλίχου) όταν τον διαβεβαίωσε ότι ήταν προορισμένος να επανασυνδέσει την Ανατολή και τη Δύση και να ξεπεράσει τις πράξεις εκείνου που στον Ισλαμικό κόσμο θα γίνονταν γνωστός ως Iskander Dhu'l-Qarnayn (Αλέξανδρος ο Δικέρατος): "ένα επίθετο που ερμηνεύεται αναφορικά με τους δύο αιώνες, τις δύο ηλικίες, τους δύο κύκλους του Αλεξάνδρου".

Όπως και ο Μακεδόνας, ο οποίος ανακηρύχθηκε γιος του Άμμωνα, ο Ιουλιανός αναγόρευσε επισήμως τον εαυτό του υιό του Ήλιου, καθώς και δεύτερο Ηρακλή-Μίθρα, "που προορίζονται από τους θεούς να αποκαταστήσουν τη θρησκευτική και πολιτική τάξη στον ρωμαϊκό κόσμο". Υπό αυτή την έννοια, ο αυτοκράτορας, λόγω του imitatio heroum (μίμηση ηρώων. Λατινικά στο κείμενο) του, που ανέρχεται στο βαθμό του πραγματικού imitatio dei (μίμηση θεών), γίνεται ένα είδος Σωτήρα του κατοικημένου κόσμου, ενώ η αποστολή του ενάντια στην Περσία, δεν είναι μια επιχείρηση που στοχεύει μια απλή εδαφική κατάκτηση, "φαίνεται να εξομοιώνεται, μέσω της μορφής του Ιουλιανού, με την αποστολή εξαγνισμού ολόκληρης της γης και της θάλασσας που ο Θεός ανέθεσε στον Ηρακλή και στον Διόνυσο".

Η προώθηση του Ιουλιανού προς την Ανατολή, ως αναστηλωτής του ηλιακού μονοθεϊσμού, πρέπει επομένως να ερμηνευθεί ως μια προωθημένη προϋπάντηση του Ήλιου. Όπως και στην περίπτωση του Αλεξάνδρου, αυτή η προώθηση πρέπει αναγκαστικά να γίνει σύμφωνα με το εύρος και την εξύψωση.

Η απόρριψη του Χριστιανισμού από τον Ιουλιανό χαρακτηρίζεται κατ' αρχάς ως απόρριψη της ιδέας του χαμένου Παραδείσου που θέτει το Υποκείμενο όχι στο Κέντρο, στον ουράνιο Πόλο, αλλά έξω από αυτό. Ένα τέτοιο Υποκείμενο, που θεωρείται ως εξόριστο-Υποκείμενο, υποφέρει από την ενοχή του προπατορικού αμαρτήματος. Η αυτοκρατορική ιδέα του Ιουλιανού επιβεβαιώνει τον θεϊκό χαρακτήρα του Υποκειμένου που εδράζεται στο Κέντρο του Κόσμου. Αυτό το Υποκείμενο είναι απολύτως αδιαχώριστο από τον Θεό (εξύψωση) και μέσα από την οριζόντια επέκταση της δύναμής του (εύρος) εξαγνίζει το χώρο μεταμορφώνοντας τον και πάλι σε Παράδεισο.

Ο Αλέξανδρος εισήλθε στη Γη του Σκότους αναζητώντας την Πηγή της Ζωής που θα τον έκανε αθάνατο. Ωστόσο, η αποστολή του ήταν ανεπιτυχής και μόνο ο σύντροφος Ανδρέας (al-Khidr στην ισλαμική έκδοση του θρύλου) (στμ. εννοείται στο μεσαιωνικό "Μυθιστόρημα του Αλέξανδρου") κατάφερε να πιει από την πηγή φθάνοντας την αθανασία. Αυτή η "Πηγή" μπορεί να βρεθεί μόνο στον Πόλο του Παραδείσου (Γήινος Παράδεισος) που αντιπροσωπεύει το ίδιο το κέντρο του κόσμου. «Αυτός ο Πόλος είναι ακόμα στην πραγματικότητα μέρος του Κόσμου, αλλά η θέση του είναι σχεδόν υπερ-κοσμική: έτσι εξηγείται το γεγονός ότι από εδώ μπορεί να προσεγγισθεί ο καρπός του Δέντρου της Ζωής, που ισοδυναμεί με το ότι το Όν έφτασε στο κέντρο του κόσμου μας και έχει ήδη κατακτήσει την αθανασία». Και αυτός είναι ο Πόλος προς τον οποίο ο Ιουλιανός έτεινε για να επανενώσει τον άνθρωπο με την αρχέγονη πνευματική του ουσία, που χάθηκε λόγω της αποχώρησης από το Κέντρο του Αγαθού.

Ο Ήλιος, στην αυτοκρατορική θεολογία του Ιουλιανού, είναι η κατανοητή υπόσταση του Αγαθού και το φως του Ήλιου είναι η πνευματική ενέργεια που φωτίζει τα πνεύματα. Σε πολλές Ευρασιατικές παραδόσεις ο Ήλιος αντιπροσωπεύεται ως ο καρπός του Παγκόσμιου Δέντρου. Αυτό αφήνει το δέντρο του στην αρχή κάθε κύκλου για να επανέλθει εκεί και πάλι στο τέλος. Από αυτή την άποψη, το δέντρο, εκτός από τον φυσικό αξονικό συμβολισμό του, αναλαμβάνει την έννοια του "σταθμού του Ήλιου". Αυτός ο συμβολισμός αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία εάν θεωρήσουμε ότι ο Axis Mundi (Άξονας του Κόσμου) θεωρείται πάντοτε περισσότερο ή λιγότερο ρητώς ως "φωτεινός". Όπως είπε ο Πλάτωνας, είναι ένας φωτεινός άξονας διαμαντιού. Και πάντα σύμφωνα με τον Πλάτωνα, όπως το Δέντρο της Ζωής που εκτείνεται από πάνω προς τα κάτω, ο άνθρωπος είναι ένα ουράνιο φυτό του οποίου οι ρίζες τείνουν προς τον ουρανό και τα κλαδιά του προς τα κάτω. Συνεπώς, η ύπαρξή του δεν μπορεί να διαχωριστεί με κανέναν τρόπο από τη μεταφυσική τάξη. Η τάση προς τον μονοθεϊσμό και την οικουμενικότητα της ηλιακής θρησκευτικότητας του Ιουλιανού βασίστηκε ακριβώς στο γεγονός ότι η μοναδικότητα του Θείου πρέπει αναγκαστικά να αντικατοπτρίζεται στην ενότητα της αυτοκρατορίας  και στον "αγγελοποιημένο Ηγέτη" της, ικανό να διατηρήσει την άμεση σχέση μεταξύ φυσικής και μεταφυσικής τάξης.

Είναι αυτονόητο ότι μια τέτοια αντίληψη της αυτοκρατορικής ιδέας δεν διαφέρει υπερβολικά από των Γιβελίνων και τον Φρειδερίκου που άνθισε στον Ευρωπαϊκό Μεσαίωνα. Παρόλο που επηρεάστηκε από το αυγουστινικό δόγμα του προπατορικού αμαρτήματος, η αυτοκρατορική ιδέα του Φρειδερίκου Β' θεωρούσε την Αυτοκρατορία ως αντίδοτο για τη διαφθορά που προκάλεσε η αμαρτία, διότι μέσω της Αυτοκρατορίας ο θεϊκός νόμος έγινε πραγματικότητα. Η αυτοκρατορία, ως δύναμη που φρενάρει (Κατέχον), έχει το καθήκον να περιορίζει την εγκληματική βούληση και να αποκαθιστά τη τάξη που καταστρέφεται από την αμαρτία. Το καθήκον του αυτοκράτορα, που εξαρτάται μόνο από τον Θεό, είναι να ξεπεραστεί η κατάσταση του εξόριστου-Υποκειμένου φέρνοντας τον άνθρωπο πίσω στο Κέντρο του. Με αυτή την έννοια, δεν υπάρχει πλέον διάκριση μεταξύ της θείας πόλης και της γήινης πόλης, καθώς θεραπεύεται από την πρόνοια της αυτοκρατορίας. Στην πραγματικότητα, τόσο στην προοπτική του Ιουλιανού όσο και του Φρειδερίκου, η ιδανική αρχή πάνω στην οποία θεμελιώνεται η αυτοκρατορία στην ιερότητα της είναι θεοκρατικής φύσης. Και τόσο ο Ιουλιανός όσο και ο Φρειδερίκος αντιπροσωπεύουν την τέλεια ενσάρκωση του φιλοσόφου και του θεολόγου βασιλιά που αναφέρει ο ρώσος παραδοσιάρχης στοχαστής Αλεξάντερ Ντούγκιν στο κείμενο του με έναν βαθιά μεταφορικό χαρακτήρα  «Ο Ορίζοντας της ιδανικής αυτοκρατορίας».

Τώρα, όπως αναφέρθηκε από τον Claudio Mutti στη συλλογή δοκιμίων του για τις επιφάνειες της αυτοκρατορικής ιδέας, η προσπάθεια του Ιουλιανού να επανιδρύσει τον παγανικό πολιτισμό συγκρίθηκε τόσο με την επιτυχή προσπάθεια του Ιμάμ Χομεϊνί να αναδιοργανώσει ένα κράτος όπως  το Ιράν και την προσπάθεια του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β να κρατήσει ζωντανή μια θρησκεία ήδη προορισμένη να δύσει. Ωστόσο, μια σύγκριση που φαίνεται να ταιριάζει καλύτερα με την ιερατική μορφή του Ρωμαίου Αυτοκράτορα μπορεί να είναι με τον Αιγύπτιο Φαραώ Ακαινατόν: αυτός που ανέβασε τον ηλιακό δίσκο Ατόν, κοσμοκράτη και καθολικό δημιουργό, παγκόσμια πηγή ζωής και μοναδική αιώνια επιφάνεια της υπέρτατης θεότητας. Μέσα από τη λεγόμενη "επανάσταση του Amarna", ο Amenhotep IV ανέλαβε το όνομα του Akh-en-Aton (αυτός που εξυπηρετεί τον Aton) και, απελευθερωμένος από το ιερατείο σε ότι αφορά στα θρησκευτικά θέματα, αποκατέστησε μια άμεση σχέση ανάμεσα στο Θείο και τη βασιλική ισχύ. Ο θάνατός του και το τέλος της δυναστείας του XVIII με τον διάδοχό του Tut-Ankh-Amon, ο οποίος αποκατέστησε τις σχέσεις με την ιερατική τάξη, σηματοδότησε, σύμφωνα με την κοινή γνώμη των επιστημόνων, το τέλος της δημιουργικότητας της αιγυπτιακής μεγαλοφυΐας.

Η συγγραφέας Μαξιμιανή Πόρτας (γνωστή και ως Savitri Devi Mukherji) στο έργο της «Η Αστραπή και ο Ήλιος» αναγνώρισε στην εικόνα του Φαραώ Ακχενατόν ένα παράδειγμα του «άνθρωπου πέραν του χρόνου»: δηλαδή ενός ανθρώπου που εμμένει στις βαθιές του πεποιθήσεις ανεξάρτητα από τον περιβάλλοντα κόσμο, αγνοώντας το και σχεδόν σε ανοικτή αντίθεση με αυτό. Ο Ιουλιανός, όπως ο Ακχενατόν, ο οποίος καθιέρωσε τον ηλιακό μονοθεϊσμό σε μια εποχή κατά την οποία ο αιγυπτιακός κόσμος βιώνει μια φάση ανοιχτής αποσύνθεσης, μπορεί να θεωρηθεί «άνθρωπος πάνω/πέραν από το χρόνο». Ο Ιουλιανός έζησε επίσης σε μια εποχή κατά την οποία η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία γνώρισε μια μη αναστρέψιμη φάση παρακμής. Μια αποσύνθεση που ο Ιουλιανός, βαθιά επηρεασμένος από τον Νεοπλατωνισμό, αποδίδει στην εξάπλωση μιας θρησκείας, του Χριστιανισμού, που θεωρείται αλλότρια προς τα θεμέλια και στην ουσία της αυτοκρατορίας. Και όπως ο Ακχενατόν, η προσπάθεια του Ιουλιανού, επίσης λόγω του πρόωρου θανάτου του, καταδικάστηκε σε αποτυχία.

Ο μονοθεϊσμός ή ο ενοθεϊσμός που εισήγαγε ο Ιουλιανός μπορεί δικαίως να θεωρηθεί ως "σύνθεση όλων των παγανιστικών θρησκειών και θεολογιών". Ο Ήλιος είναι ο μόνος αληθινός Θεός και οι άλλοι ρωμαϊκοί θεοί δεν είναι παρά οι υποστάσεις του. Ο Ιουλιανός δεν εφηύρε μια θρησκεία και δεν εισήγαγε στοιχεία ξένα προς την ρωμαϊκή θρησκευτική παράδοση. "Η Ρώμη δεν απαρνήθηκε τις αυστηρότερες παραδόσεις της για να υποδεχτεί και να υιοθετήσει ξένες λατρείες και έθιμα. Αντιθέτως, αφού καθαρίστηκε από τα ψευδή και διφορούμενα χαρακτηριστικά της, η βεδουίνικης καταγωγής λατρεία, εγκαταστάθηκε στη Συρία και έγινε κρατική ρωμαϊκή λατρεία και ο Θεός του Ήλιου συγχωνεύεται με τον πιο χαρακτηριστικό Θεό της καθαρής Ρωμαϊκής παράδοσης, τον Καπιτώλιο Δία. Αυτό το γεγονός, το οποίο θα μπορούσε να ορίσει ο René Guénon ως προνοητική παρέμβαση από την Ανατολή υπέρ της Ρώμης, θα μπορούσε να συμβεί για το λόγο ότι η ηλιακή λατρεία της ύστερης Ρωμαϊκής αρχαιότητας αντιπροσώπευε την επανεμφάνιση μιας κοινής αρχέγονης κληρονομιάς ».

Οι Πέρσες λατρεύουν τον Ήλιο με το όνομα Μίθρα. Και ο Ιουλιανός, που στοχεύει σε μια μορφή οικουμενικότητας του Μιθραϊσμού, στον Ύμνο του στον Ήλιο ταυτίζει τον Μίθρα με το Sol Invictus, την υπέρτατη ρωμαϊκή θεότητα ξεκινώντας από την μεταρρύθμιση του Αυρηλιανού το 274 μ.Χ. Και γιόρτασε την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου με τον Απόλλωνα και τον Προμηθέα. Στην πραγματικότητα, ο Μίθρας διαδραματίζει πολύπλοκο ρόλο στην Ιρανική κοσμογονία. Γιορτάζεται στον ύμνο Mihr Yasht και δημιουργήθηκε από τον Ahura Mazda, ο Μίθρας είναι ένας παντογνώστης και τα πάντα ορών ηλιακός Θεός που προνοεί για όλη τη δημιουργία, τη γονιμότητα των αγρών και τα ζώα και ταυτόχρονα είναι ένας πολεμιστής Θεός. Ο Μίθρας, ωστόσο, δεν μοιράζεται την τραγική τύχη άλλων μυστηριακών θεοτήτων και το σενάριο της Μιθραϊκής μύησης δεν περιλαμβάνει αποδεικτικά στοιχεία του θανάτου και της Ανάστασης. Ο Ιουλιανός μυήθηκε σε αυτά τα μυστήρια και ο Ύμνος στο Βασιλιά Ήλιο αντηχεί τόσο  την μυητική του εμπειρία όσο και τις νεοπλατωνικές του επιρροές. Όλες οι θεότητες εξαρτώνται από το Φως του Ήλιου και είναι η εκδήλωση της ισχύος του. "Ο Ήλιος δεν είναι απλά ο φυσικός αστέρας αλλά το σύμβολο του μεταφυσικού φωτός και της δύναμης με μια υπερβατική έννοια [...] Ο Ήλιος ταυτίζεται με τον Απόλλωνα, ο οποίος, δεδομένων των θεμελιωδών ποιοτήτων του το αμετάβλητο, τη τελειότητα, την αιωνιότητα, είναι η προσωποποίηση της θείας ενότητας που εκφράζεται ως καθαρή και απόλυτη νοημοσύνη». Η φιγούρα του Άττη συνδέεται επίσης με τον Ήλιο, τον σύντροφο της Κυβέλης (προέλευση των πνευματικών θεών και της Θείας Πρόνοιας), που στον Ύμνο της Μητέρας των Θεών του Ιουλιανού ενσαρκώνει τον Λόγο: η δημιουργική αιτία κάθε όντος.

Πρόκειται για μια προοπτική που δεν είναι ανόμοια με εκείνη της ερμητικής, σύμφωνα με την οποία «το Φως είναι η υπέρτατη διάνοια (Θεός) που υπάρχει πριν η υγρή φύση αναδυθεί από το σκοτάδι, ενώ ο φωτεινός Λόγος που προέκυψε από τη διάνοια είναι γιος του Θεού". Ο Λόγος είναι εδώ μια θεϊκή υπόσταση. Έχει μια μυστικιστική αξία που περιβάλλει τον Κόσμο σε όλα του τα σημεία. "Από τη στιγμή που ο δημιουργός έπλασε ολόκληρο τον κόσμο, όχι με τα χέρια του, αλλά με τον Λόγο, τον θεωρούσε ως παρόν, πάντα υπάρχοντα, τον δημιουργό όλων, του ενός και του μοναδικού". Και πάλι: "η διάνοια είναι της ίδιας ουσίας του Θεού [...], δεν προέρχεται από την ουσία του Θεού, αλλά ξεδιπλώνεται από αυτήν σαν το ηλιακό φως. Γιατί στους ανθρώπους αυτή η διάνοια είναι Θεός ".

Έτσι, σύμφωνα με τον Ιουλιανό, ανάμεσα στον υπερ-αισθητό κόσμο του Θείου και τις αγγελικές του νοημοσύνες και στον κόσμο των υλικών και σωματικών μορφών υπάρχει ένας τρίτος "πνευματικός" κόσμος στον οποίο ο Ήλιος, ο υιός του Ενός και η υπόσταση της Ανώτατης Αρχής, "εκτελεί μια μεσολάβηση, συντονιστής και ενοποιητής σε σχέση με τα πνευματικά και δημιουργικά αίτια, συμμετέχοντας τόσο στην ενότητα της υπερβατικής αρχής όσο και στην ενδεχόμενη πολλαπλότητα της φαινομενικής εκδήλωσης». Πρόκειται για μια νεο-πλατωνική ιδέα που υιοθετήθηκε επίσης από την ισλαμική θεοσοφία του Shaikh al-Ishraq Sohrawardi (1155-1191) και του Mahmud Qotboddin Shirazi (1237-1311). Πράγματι, ο ίδιος ο Sohrawardi ήταν πεπεισμένος ότι μια κοινότητα καθοδηγούμενη απευθείας από τον Θεό υπήρχε ανάμεσα στους αρχαίους Πέρσες. Ο Πλάτωνας και ο Ερμής ο Τρισμέγιστος θα είχαν δει την ύπαρξή του δόγματος του φωτός, που βασίζεται στο εκστατικό όραμα των όντων του φωτός. Και αυτό το φως δεν είναι τίποτα περισσότερο από το «φως της δόξας» του Ζωροαστρισμού (xvarnah: όρος που υποδηλώνει την αρχέγονη φλόγα που είναι η πηγή των ουράνιων λάμψεων, οι υποστάσεις εκείνες του φωτός που δημιουργούν η μία την άλλη και από τις δικές τους ακτινοβολίες φτάνουν στο απροσμέτρητο). Το φως αντιτίθεται στο καθαρό σκοτάδι του δυτικού κόσμου (το μανδύα της περίστασης) στον οποία βασιλεύει το κακό εξαιτίας της απουσίας του Θεού.

Πάνω από χίλια χρόνια μετά τον Ιουλιανό, ένας άλλος φιλόσοφος που έζησε σε μια εποχή αυτοκρατορικής παρακμής, ο Βυζαντινός Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός (1355-1452), μίλησε ρητά για την αναζήτηση του Παράδεισου ως της εσωτερικής οδού του Πνεύματος προς το κέντρο της τυλιγμένης στο φως ψυχής. Ο Πλήθων, ο οποίος εκφράζει το ιδανικό του για επανένωση των θρησκειών στη βάση της πρωταρχικής τους ενότητας, αναστάτωσε τους συμμετέχοντες στην ενωτική Συνόδου της Φλωρεντίας το 1439, πίστευε ότι μέσω της πλατωνικής φιλοσοφίας, κληρονόμο του Ζωροαστρισμού, θα ήταν δυνατό να δημιουργηθεί μια θεοκεντρική και θεοκρατική κοινωνία εμπνευσμένη από την ηλιακή λατρεία. Επίσης, πίστευε ότι ήταν ο συνεχιστής μια αδιάσπαστης ευρασιατικής γραμμής σοφίας που είχε την προέλευση της στην αρχαιότητα και που, μέσω του Ζωροάστρη, του Πυθαγόρα, του Πλάτωνα και των Βραχμάνων, είχε φτάσει μέχρι σε αυτόν. Για το λόγο αυτό, ο Πλήθωνας, όπως και ο Ιουλιανός, κατηγορήθηκε ότι θέλει να αποκαταστήσει τον παγανισμό. Ωστόσο, ήταν απλώς μια προσπάθεια να συμφιλιώσει τον  άνθρωπο με τα αρχέγονα μέσω του πλατωνισμού και του ηλιακού μονοθεϊσμού, ο μόνος τρόπος να ξεπεραστούν οι θρησκευτικές αντιπαραθέσεις τόσο μεταξύ των Χριστιανών όσο και μεταξύ των Χριστιανών και των μουσουλμάνων και να καθιερωθεί η παγκόσμια ειρήνη.

Είναι επομένως προφανές, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ότι ο Ιουλιανός δεν εισήγαγε κανένα ξένο ή ιδιαίτερο στοιχείο καινοτομίας στο σύνολο της ρωμαϊκής θρησκευτικότητας. Η κίνηση του θα μπορούσε να γίνει καλύτερα κατανοητή ως επιστροφή στην αρχέγονη θρησκευτικότητα. σε αυτό που ο Δανός μελετητής, πολιτογραφημένος Γερμανός, ο Χέρμαν Γουίρτς αποκάλεσε τον Urmonotheismus (στμ Μονοθεϊσμός Ουρ, Αρχέγονος Μονοθεϊσμός). "Το βασικό στοιχείο αυτής της αρχέγονης θρησκευτικότητας, που εκφράστηκε ουσιαστικά σε μονοθεϊστική βάση, θα αποτελούσε ένα είδος φυσικής αποκάλυψης στην οποία ο πρωταρχικός ρόλος επρόκειτο να καλυφθεί από την άμεση εμπειρία του κοσμικού φωτός, από τις πνευματικές έννοιες που καλύπτει και από τον ήλιο και τις διάφορες στιγμές που σηματοδοτούν το ουράνιο μονοπάτι του, τον Θεό-έτος που απεικονίζεται ως αναπνοή / ζωή του ήλιου [...] Ένας γιος, ο κομιστής του τι ονόμαζε ο Wirth το φως της γης, θα είχε προέλθει από έναν πρωταρχικό κοσμικό πατέρα. τον ήλιο, το σωματικό όχημα του πνευματικού φωτός".

Ο πολιτικός και θρησκευτικός σχεδιασμός του Ιουλιανού απέτυχε λόγω του πρόωρου θανάτου του κατά τη διάρκεια της εκστρατείας κατά της Περσίας. Όπως και οι διάδοχοι που κατέστρεψαν το έργο του Ακχενατόν, οι διάδοχοι του Ιουλιανού δεν φρέναραν πλέον τον εκχριστιανισμό της αυτοκρατορίας - και αυτή κατάφερε να επιβιώσει στο ανατολικό τμήμα της, χάρη στη βαθιά επιρροή που ασκούσε η Felix Asia (Ευτυχής Ασία). 

Ο Κύκλος και ο Σταυρός (και το Μισοφέγγαρο)

του Αρριδαίου

Στην Παλαιά Διαθήκη, λέει, οι Άγγελοι αποκαλούνται Ελοχίμ, δηλαδή θεοί στα εβραϊκά! Ούτε λίγο ούτε πολύ η Παλαιά Διαθήκη είναι ένα πολυθεϊστικό βιβλίο, που διόλου δεν έρχεται σε αντίφαση με τον περίφημο αβρααμικό μονοθεϊσμό. Κατά τα άλλα χλευάζουν "τα πατομπούκαλα του Νεοπλατωνισμού". Ακριβώς γιατί ξέρουν ότι εκεί βρίσκεται η αληθινή Ελληνική Θρησκεία. Ο Πανθεϊστικός Ενοθεϊσμός. Ούτε αλά κόμιξ παγανισμός, ούτε μονόχνοτος μονοθεϊσμός. Μια απαγόρευση είναι στην ουσία μια περίφραξη. Η απαγόρευση ισχύει μόνο για αυτούς που είναι έξω από την περίφραξη. Για τους από μέσα είναι Κτήμα... Και οι περιφράξεις του Νου και της Καρδιάς είναι  οι χειρότερες.

Παρόλα αυτά δεν επιτίθεμαι στον Χριστιανισμό.  Και το σταυρό μου κάνω και τις εικόνες φιλώ (όχι όλες), γιατί κρύβουν μέσα τους Όλυμπο και Ελευσίνα. Ο Νίτσε άσκησε την πιο δριμεία κριτική στον Χριστιανισμό, αλλά τον είδε και σαν όχημα, σαν κανάλι, σαν Κιβωτό για την επιστροφή Αρχαιότητας. Και ο Μεσαίωνας και το δικό μας "Βυζάντιο" δεν ήταν παρά η ωριμότητα της Αρχαιότητας. Ο Καρλ Γιουνγκ στο περίφημο κείμενο του για τον Οντίν ως έκφανση ή ανάδυση ενός γνήσιου γερμανικού λαϊκού (volkish) πνεύματος κάνει λόγο για τις ομοιότητες του γερμανικού αυτού θεού με τον Διόνυσο. Ενώ παρομοιάζει τον στωικό Δία (Ζευς Πάτερ) με τον χριστιανικό Ουράνιο Πατέρα.

Για τον προχριστιανικό Ελληνισμό δηλαδή η ύπαρξη του Πατρός και του Υιού δε ήταν ξένη και κανονικά δεν θα έπρεπε να επιστρατεύσουμε τον Γιούνγκ για να το θυμηθούμε. Σήμερα η κυρίαρχη θρησκεία είναι η Φιλελεύθερη Παγκοσμιοποίηση, ο Φιλελέδικος Οικουμενισμός, η Θρησκεία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όχι ο Χριστιανισμός. Όσοι αρχαιολάτρες παγανιστές κτλ νιώθουν καταπιεσμένοι από τον Χριστιανισμό, μάλλον χρειάζεται να απελευθερωθούν από τις αλυσίδες του μυαλού τους, όχι από τον Χριστιανισμό. Όσοι βλέπουν την ταινία "Agora" με την ζωή της Υπατίας και το μόνο που βλέπουν είναι τους κακούς χριστιανούς να επιτίθονταν στους Εθνικούς, στους Έλληνες, μάλλον χρειάζεται να κοιτάξουν πιο βαθιά, πίσω από τα πέπλα της φαινομενικότητας. Ίσως να τους διέφυγε ότι οι ίδιοι οι Εθνικοί στην συνέχεια όχι μόνο ασπάστηκαν τον Χριστιανισμό, αλλά έγιναν ιερείς και επίσκοποι! Ίσως να τους διέφυγε ότι η όλη ταινία δεν είναι απλή εξιστόρηση του Παρελθόντος, αλλά αλληγορία για το Μέλλον, όπου στην θέση των χριστιανών είναι άλλοι και στην θέση των Εθνικών θα είναι τα σημερινά χριστιανικά δλδ ευρωπαϊκά έθνη.

Σήμερα βρισκόμαστε λίγο πριν μια νέα εποχή του "Μεγάλου" Κωνσταντίνου. Ναι, λίγο πριν επισήμως η Δύση ανακηρύξει το Ισλάμ επίσημη μοναδική της θρησκεία. Λίγο πριν ο ασπασμός της νέας θρησκείας και η επιμειξία (interbreeding) θα γίνουν υποχρεωτικά. Ή έστω ο μόνος τρόπος που θα μας επιτρέπουν να μην είναι υποχρεωτική η αλλαγή φύλου για τα παιδιά μας θα είναι να είμαστε μουσουλμάνοι! Δείτε την Σουηδία... Σήμερα ο Ιουλιανός θα ήταν τρόπων τινά χριστιανός! Όπως οι απόγονοι των Μακεδόνων, των Ελλήνων και των Ρωμαίων στην Μέση Ανατολή. Δηλαδή εκεί που κυριάρχησε το Ισλάμ οι Εθνικοί κράτησαν σφιχτά τον... Χριστιανισμό τους!

Όπως σε εκείνη την αμφιλεγόμενη εξέγερση των νοτίων Ελλήνων κατά της χριστιανικής πλέον Νέας Ρώμης όπου οι Σπαρτιάτες, οι άλλοτε Αρνητές του Διονύσου και Μόνιμο Στρατόπεδο του Απόλλωνα κατά Νίτσε, είχαν για ηγέτη τους έναν ιερέα του... Διόνυσου! Ο Κύκλος έχει Σταυρό! Δεν υπερασπίζομαι τον Χριστιανισμό ως έχει. Απλά αρνούμαι να του επιτεθώ. Άλλωστε ο Χριστιανισμός εφευρέθηκε για να αντιμετωπιστεί από τον Ελληνορωμαϊκό Κόσμο ο Περσικός (Νέο) Μιθραϊσμός, απορροφώντας στοιχεία του. Η προσαρμογή στον εχθρό είναι σημάδι υγείας, όλα τα αντισώματα το ξέρουν αυτό. Ακόμα και από το Ισλάμ πρέπει να μάθουμε. Ο "Μεγάλος" Κωνσταντίνος είναι ο ιδρυτής του Χριστιανισμού ως Θρησκεία, μέχρι τότε ήταν ιουδαϊκή αίρεση ελληνιζόντων Ιουδαίων της διασποράς, όχι εξεβραισμένων Εθνικών. Σήμερα ο Χριστιανισμός είναι κενό δοχείο. Ας του δώσουμε Νέα Μορφή. Ίσως αυτό να είναι το Όραμα που μας λείπει. Η Νέα Μεγάλη Ιδέα. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα σε βαθιά παρακμή, αλλά όλος ο λεγόμενος, ο ευρωπαϊκός και ευρωγενής πιο σωστά Κόσμος, γιατί η Ευρώπη δεν είναι απαραίτητα Δύση. Στην Ελλάδα η Σήψη ζέχνει γιατί η Ελλάδα είναι η Πνευματική Καρδιά της Ευρώπης. Το Λίκνο της.  Μαρασμός και η Σαπίλα Εδώ είναι συμπυκνωμένα.

Η πρόταση για μια Πολιτιστική Επανάσταση (του Καραμπελιά) που να αξιοποιεί ακριβώς αυτήν την Αλήθεια, το ότι οι δυτικοευρωπαίοι επισκέπτονται κατά εκατομμύρια τους αρχαιολογικούς μας χώρους σαν ένα είδος πολιτισμικού προσκυνήματος και το ότι οι Ρώσοι και οι Ορθόδοξοι Σλάβοι γενικώς επισκέπτονται το Άγιον Όρος για τους ίδιους λόγους σε πιο θρησκευτική εκδοχή, είναι πολύ καλή αλλά για μένα δεν είναι αρκετή.  Δεν αρκούμαι δηλαδή στο να κηρύξω ανακωχή και σε αυτόν τον Εμφύλιο. Όχι. Αν είναι να μάθουμε κάτι από τους μουσουλμάνους - εκτός του ότι Τζιχάντ στην ουσία σημαίνει Αγώνας και ο Αγώνας βρίσκεται στο Κέντρο της Ελληνικής Κοσμοαντίληψης - ας ξεκινήσουμε με το ότι "Απαγορεύεται το Χαράμ και Επιβάλεται το Χαλάλ". Απαγορεύεται η Σπατάλη και Επιβάλλεται η Θυσία.  Η μιζέρια της αλληλοφαγωμάρας είναι σπατάλη.

Σαν τον Οντίν πρέπει να θυσιάσουμε κάτι από τον εαυτό μας για χάρη μιας ανώτερης εκδοχής του εαυτού μας. Αυτό το κάτι είναι ο κρυμμένος πίσω από δογματισμούς εαυτούλης μας. Ο φόβος μας να ενώσουμε τα κομμάτια μας. Από Εδώ, από τους Αγίους Τόπους της Ελλάδας πρέπει να ξεκινήσει μια Πανευρωπαϊκή Πνευματική Αναγέννηση. Και ο Κλήρος έλαχε σε μας. Όχι μόνο να συντηρήσουμε τη τρεμάμενη Φλόγα, αλλά και να ενώσουμε το Αείζωον Πυρ με το Άκτιστο Φως.

Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες. Νογώ πως Στωικισμός και Νεοπλατωνισμός πρέπει να τεθούν στον Πυρήνα του Πολιτισμικού και Πνευματικού μας Γίγνεσθαι. Όπως στον κινεζικό παραδοσιακό πολιτισμό ο Κομφουκιανισμός για το εξωτερικό γίγνεσθαι και το Ταό για το εσωτερικό. Και σαν τους βουδιστές να δεχόμαστε πως κάποιος μπορεί να είναι χριστιανός, παγανιστής ή και μουσουλμάνος ακόμα και να προσεγγίζει τον Ελληνισμό μέσα από αυτά τα πρίσματα.  Άλλοι πάλι προτιμούν τον δημοκρατικό Αριστοτέλη κι άλλοι τον Επίκουρο και τον Δημόκριτο. Έστω, δεν μας ενοχλούν. Αρκεί να μην μας επιτίθονταν. Εμείς θα κρατήσουμε και τον Διογένη τον Σκύλο. Ίσως γιατί αγαπάμε τα ποιμενικά. Γιατί αν δεν ήταν Αλέξανδρος θα 'θελε να'ναι Διογένης, ο Νέος Διόνυσος και Παις του Διός! Διογένιδες είναι και οι ασκητές καλόγεροι, όχι προφανώς οι κοιλαράδες με τα λούσα. Αλλά οι ασκούντες την φιλοκαλία, την αγάπη για το Κάλος -Η Ομορφιά θα σώσει τον Κόσμο- το Αγαθό. Οι ασκούντες την λεγόμενη και Ορθόδοξη Ησυχαστική "γιόγκα" (δεν μας απασχολεί που οι επίσημοι κύκλοι της εκκλησίας όχι μόνο αρνούνται αυτόν τον ανεπίσημο παραλληλισμό αλλά και του επιτίθονταν. Εκδηλώσεις της Σήψης είναι αυτά), τη Νοερά Προσευχή.

Και στην Ελευσίνα Ησυχία επιβάλλονταν και μάλιστα επί ποινή θανάτου. Και όταν για πρώτη φορά οι "βυζαντινοί" υιοθέτησαν την Θεία Κοινωνία, των Αχράντων Μυστηρίων, επί υποτιθέμενου διώκτη των Ελλήνων Θεοδόσιο, ο Πάπας τους κατηγόρησε "επί ελληνισμό", δηλαδή για Παγανισμό!  Το "Λάβετε Φάγετε" δηλαδή είναι Ελευσίνιο! Ενώ το τελετουργικό των Βουκελαρίων, δηλαδή των βυζαντινών Ιπποτών, είναι το ίδιο ακριβώς με το τελετουργικό του Μεγαλέξανδρου στους γάμους των Εταίρων, δηλαδή των Μακεδόνων Ιπποτών, εκτός του ότι αντηχεί και κάτι από τον Κέλτικο Κύκλο των Ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης και του Ιερού Γκράαλ! Τόσο Χάσμα χωρίζει την Αρχαιότητα από το Βυζάντιο και την Ελληνισμό από την Ορθοδοξία! Το Χάσμα μέσα μας. Το Χάσμα που πρέπει να διαβούμε. Σαν τον Ηρακλή και σαν τον Διγενή. Περήφανα και ταπεινά. Όσοι πιστοί και όστις πολεμιστής!

Έρρωσθε!

Ίων Δραγούμης: Αρβανιτιά (άρθρο στο Νουμά)

Αρβανίτες: η Δρακογενιά του Πύρρου και του Σκεντέρμπεη.

Άρθρο του Ίωνα Δραγούμη που δημοσιεύτηκε στον
«Νουμά» τον Φεβρουάριο του 1912 με την υπογραφή «ΙΔΑΣ».

ΑΡΒΑΝΙΤΙΑ

Το Σούλι πάει, μας το τραγούδησε σε πεντέξη εξαίρετες ζωγραφιές – μια σταλιά ρωμαντικές μονάχα μολονότι επιγραμματικές – ο κ. Βλαχογιάννης. Και με το Σούλι άρχισε να τελειόνει και η παράδοση του φαγωμού μας με τον Αρβανίτη. «Αρβανίτης» είναι ο Τουρκαλνός, ο Τόσκας, ο Γκέκας, που πάντα του σ’ αμαχή βρισκόταν με το Χριστιανό, το Ρωμιό, τον «Έλληνα», κι ακόμα σε κάποια μέρη, στην ‘Ηπειρο, βρίσκεται και τώρα.

Ο Ηπειρώτης είναι ο καλλίτερος συνάμα και ο χειρότερος σύμβουλος όσο για να καταλάβουμε, οι Αρβανιτάδες τι πράμα είναι και πως πρέπει να τους φερνόμαστε. Καλός σύμβουλος, για να σου χαρακτηρίσει τέλεια τον Αρβανίτη, τον ξέρει από την κορφή ως τα νύχια. Κακός σύμβουλος, για να σου υποβάλει πολιτική απέναντι στους Αρβανίτες στενή και κοντόφθαλμη.

Σου λέει άξαφνα πως ο Αρβανίτης είναι πονηρός, πλιατσικολόγος, ανόργωτος, πολεμιστής, στολιδιάρης – σαν κανένα όμορφο πουλί που δείχνει σαν άρματα τα φτερά του. Και πονηρός είναι και πλεονέχτης είναι και πρωτόγονος είναι και όλα τα άλλα που σου αριθμούν οι Ηπειρώτες τάχει. Μα όταν σου λεν τους μισούμε και πρέπει να τους μισείτε και σεις, γιατί στα μέρη μας, εκεί που συναπαντιόμαστε, οι Ρωμιοί και οι Αρβανίτες, μας τυραννούν και μας βασανίζουν επειδή έχουν την κυρίαρχη θρησκεία και την κυρίαρχη φυλή τους, τους Τούρκους, μαζί τους, δεν πρέπει η ταραχή για τα βάσανα των αδερφών μας να μας παραφέρνει. Άμα βρίσκει, όποιος και νάναι, απακούμπι και δύναμη, γίνεται τύραννος, ή καλλίτερα, άμα αντικρύσει κανένας άνθρωπο πιο αδύνατο του έρχεται να τον κάνει δούλο του. Λοιπόν τυραννούν οι Αρβανίτες. 

Μα ας πάρουν αν θέλουν άρματα και οι χριστιανοί και ας τους τυραννίσουν κι αυτοί. Οι μπέηδες από τον Αλή-πασά έχουν κάμει χωριά ολόκληρα χριστιανικά, τσιφλίκια τους. Η Τουρκία κληρονόμησε κι αυτή μερικά καταπατημένα χριστιανικά τσιφλίκια από τον ίδιο τον Αλή, όταν τον κατέστρεψε. Ο δραγάτης ο Αρβανίτης τυραννάει κι αυτός, ο χωροφύλακας είτε Τούρκος είτε Αρβανίτης (το ίδιο κάνει το κάτω κάτω της γραφής) κι αυτός βασανιστής, ο δεκατιστής που παίρνει τα βασιλικά δοσίματα, τύραννος κι αυτός, και Αρβανίτης τις περισσότερες φορές.Είναι φυσικό λοιπόν οι Ρωμιοί να σιχαίνονται τον Αρβανίτη, στην Ήπειρο. Ως τόσο ούτε η Αρβανιτιά βρίσκεται στην ‘Ηπειρο ούτε οι Ηπειρώτες είναι όλοι οι Έλληνες.

Σφυριά και αμόνια πολεμάν, την ώρα τούτη, για να φτειάξουν μιαν Αρβανιτιά. Οι Αρβανίτες, ενώ ήταν Αρβανίτες πάντα, δεν έλαβαν συνείδηση εθνική ξεχωριστή από τους Τούρκους παρά στα τελευταία χρόνια και πάλι όχι όλοι. Είναι ακόμα χωρισμένοι σε φυλές, σε οικογένειες, σε αρχηγούς, που τρώγονται αναμεταξύ τους και εκδικιούνται, και σε πολλά μέρη δεν εχώρισαν ακόμα οι Αρβανίτες καθαρά τον εαυτόν τους από τον Τούρκο. Μα ολοένα γίνεται το έθνος το Αρβανίτικο μέσα στην συνείδηση των Αρβανιτάδων. Άρχισαν από το 19ον αιώνα οι Τόσκηδες και προπάντων μερικοί χριστιανοί – οι πιο διανοητικοί να πούμε Αρβανίτες – να δείχνουν στους άλλους πως είναι ξεχωριστό από τους Τούρκους έθνος. Η ελληνική γειτονιά τους επηρέασε βέβαια σ’ αυτό, και η μόρφωση που δώκαμε μείς στους χριστιανούς. Βάλθηκαν και οι Μιρδίτες, οι καθολικοί, η παπιστάνικη προπαγάντα και τα σκολειά τους, να δώσουν και στους Γκέκηδες να καταλάβουν πως είναι προπάντων Αρβανίτες. 

Τα προνόμια της ασυδοσίας και της οπλοφορίας των Γκέκηδων, αποτέλεσμα της αδυναμίας των Τούρκων να τους επιβληθούν, άρχισαν να γίνονται αφορμή να ξυπνούν και τούτοι εθνικά, από τον καιρό που αποφάσισε το Τούρκικο το κράτος να μεταρρυθμίζεται ευρωπαϊκά με ταχτικές στρατολογίες, ταχτικούς φόρους, συγκεντρωτικά συστήματα και άλλα τέτοια καμώματα ξένα στους Τούρκους.Άμα θέλησε το κράτος, δηλαδή η Πύλη, να χτυπήσει τα αρβανίτικα προνόμια, πάλεψαν οι Αρβανίτες και χύθηκε αίμα. Και κάθε χρόνο τώρα γίνεται και από μια τέτοια αιματοχυσία. Το αίμα αυτό έσκαψε βάραθρο βαθύ που ξεχώρισε τους Αρβανίτες, τους εγδικητές, από τους Τούρκους τους καταχτητές, που θέλησαν να μεταμορφωθούν μονομερώς σε μεταρρυθμιστές. Αφότου μάλιστα και τούτοι κατάντησαν ν’ αποχτήσουν εθνική συνείδηση και ο εθνικισμός τους έφερε το σύνταγμα στην Τουρκία, όπως οι άλλοι οι Μουσουλμάνοι, οι Κούρδοι και οι Άραβες, έτσι και οι Τουρκαλβανοί συναιστάνθηκαν καθαρότερα την ξεχωριστή τους υπόσταση, το εθνικό τους είναι.

για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο εδώ

Τέλος στα ψέμματα για τον ήρωα Παύλο Μελά.

Ο Παύλος Μελάς σκοτώθηκε από σφαίρα Τούρκου στο χωριό Στάτιστα – σημερινή ονομασία Μελάς Καστορίας – στις 13 Οκτωβρίου του 1904. Σήμερα οι κομμουνιστές έχουν εξαπολύσει μια προπαγάνδα αποκαθήλωσης του εθνικού ήρωος Παύλου Μελά. Και τι σύμπτωση! Τον ίδιο αγώνα διεξάγουν και οι δήθεν εθνικιστές, αυτοί που δηλώνουν εθνικοσοσιαλιστές αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα περισσότερο εκτός από φθηνοί νεοναζί! Κομμουνιστές και νεοναζί διεξάγουν κοινούς αγώνες αποκαθήλωσης Ελλήνων ηρώων! Όλοι γνωρίζουμε ότι οι κομμουνιστές ανέκαθεν υποστήριζαν κάποιον αόριστο λαό της Μακεδονίας και προπαγάνδιζαν κατά του Μακεδονικού Αγώνος και της ενσωμάτωσης στην ελληνική πατρίδα. Κατά το ΚΚΕ ο Παύλος Μελάς ήταν Έλληνας κομιτατζής που «έσφιγγε τη θηλειά στον λαιμό του μακεδονικού λαού», ο οποίος «στέναξε κάτω από τόσους ζυγούς σκλαβιάς» («Κομμουνιστική Επιθεώρηση», 1 Μαρτίου 1947). Γνωστό το εξώφυλλο του Ριζοσπάστη.  Αυτή η γραμμή του ΚΚΕ υποστήριζε την βουλγαρική προπαγάνδα και την βρίσκουμε σε γράμμα του Ίωνος Δραγούμη προς τον Μελά: «…οι Βούλγαροι τους υπόσχονται ελευθερία και τους λέγουν πως και η Ελλάς εγκρίνει την ενέργειά τους και ότι αυτοί δεν ζητούν να κάμουν Μακεδονία βουλγαρική, αλλά να την κάμουν αυτόνομο κράτος. (»η Μακεδονία εις τους Μακεδόνας»).»

Κατανοητή λοιπόν και η συκοφαντική εκστρατεία εξ αυτών κατά του Παύλου Μελά, του πρωτεργάτη του Μακεδονικού Αγώνα. Ήταν γαμπρός του Ίωνος Δραγούμη. 

Σήμερα ακόμα κι από «εθνικιστές» κατηγορείται ο Μελάς πως δεν πολέμησε ποτέ στην Μακεδονία κι ότι απλά φόρεσε την στολή του Μακεδονομάχου για να βγει μια φωτογραφία. Η καλή συκοφαντία περιλαμβάνει πάντα μισή αλήθεια. Αυτοί που σήμερα αμφισβητούν τον Παύλο Μελά και την ανδρεία του δεν θα μπορούσαν να αντέξουν ούτε τις μισές κακουχίες και τους κινδύνους που βίωσε ο ίδιος μέσα στο εχθρικό έδαφος της Μακεδονίας. Αντιμετώπισε συχνά το φόβο της προδοσίας – πράγμα που δεν γλίτωσε από τον Θανάση Βάγια – και τον φόβο των εγκαταλελειμμένων Ελλήνων. Κινδύνευε συνεχώς να ανακαλυφθεί από τους Βουλγάρους κομιτατζήδες και τους Τούρκους προχωρώντας πεζός μέσα στη Μακεδονική γη προσπαθώντας να ορκίσει αντάρτες και να προστατεύσει τους Έλληνες.

Ο Μελάς δεν ήταν άκαπνος. Πολέμησε το 1897 κατά των Τούρκων στα Φάρσαλα. Γράφει στην Ναταλία Μελά στις 17 Μαϊου 1898: «Διηυθύνθημεν προς την πόλιν, όπου επέρασα δέκα φρικτάς ημέρας και όπου έλαβα του πυρός το βάπτισμα. Όλαι μου αυταί αι αναμνήσεις ήσαν τόσον ζωηραί, ώστε ενόμιζα ότι βλέπω ακόμη την μάχην, ότι ακούω την βροντήν των κανονιών και το τρομερόν κροτάλισμα των τουφεκιών. Αφήκα τους άλλους και επήγα να εύρω την θέσιν όπου ήσαν τα κανόνια μου κατά την μάχην. Δεν φαντάζεσαι, αγάπη μου, τι είναι τοιαύται αναμνήσεις. Ησθανόμην πόθον ακατάσχετον να ξαναϊδώ την μάχην και να ξανακούσω τον κρότον, με την μωράν ελπίδαν ότι θ’ άλλαζαν ίσως τα πράγματα!»

Για την αποστολή του και τον τρόπο ζωής του τις ημέρες που διάβαινε πεζός στην Μακεδονία οργανώνοντας αντάρτες γράφει στις 19 Μαρτίου 1904: «Δεν φαντάζεσαι πόσον με τρέφει αυτή η αταξία. Αν κρίνω από αυτήν την ευχαρίστησίν μου, ήμουν εκ γενετής προωρισμένος να γίνω αρματωλός». Ενώ ο ίδιος μιλά για τον σκοπό της δράσεως του στην Μακεδονία: «Είμαι εις την Μακεδονίαν όπου αγωνίζομαι προς το παρόν να ετοιμάσω έδαφος, διότι άνευ αυτού ουδέν δύναται να κατορθωθή και η αποστολή απλώς σωμάτων μη πειθαρχούντων και με κοινούς αρχηγούς, άνευ οργανισμού της χώρας, μάλλον βλάβην ημπορεί να προξενήση απέναντι της τελείας οργανώσεως των Βουλγάρων».

Ο Μελάς στον πόλεμο του 1897 λαχταρούσε να πολεμήσει, το σημειώνει συνεχώς στα γράμματά του και στο ημερολόγιο του. Σε γράμμα του προς τον πατέρα του στις 28 Απριλίου 1897 γράφει για την μάχη των Φαρσάλων: «Ο στρατός μας μίαν ακόμη φοράν απέδειξεν εν Φαρσάλοις ότι είναι πρόθυμος να προχωρήση, όταν τον διατάξουν. Κατά την μάχην αυτήν έλαβα επί τέλους και εγώ μέρος. Σας βεβαιώ ότι εφερθήκαμεν όλοι μας ως να εκάμναμεν γυμνάσια πυροβολαρχίας. Επίσης, ειλικρινώς σας λέγω ότι το τελειότερον ευρωπαϊκόν πυροβολικόν δεν θα εφέρετο καλύτερα του ιδικού μας υπό έποψιν ψυχραιμίας, επιτυχίας και πειθαρχίας του πυρός».

Ο Σουηδός υπολοχαγός Κλέεν σημειώνει στο ημερολόγιο του: «Ο Παύλος μου λέγει ότι εζήτησε να μετατεθή εις Λεγεώνα των Ξένων. Αν και δεν μου έδωσε τον λόγον της αιτήσεώς του, εννόησα το διατί. Ο Λεγεών θα ευρίσκεται πάντοτε εκεί όπου είναι δυσκολία κα κίνδυνος. Ο φίλος μου, αλήθεια, είναι γεννημένος μαχητής. Προσωπικώς ελπίζω να μη γίνη δεκτή η αίτησίς του. Θα μου έλειπε φοβερά. Εκτός δε τούτου πιστεύω ακραδάντως ότι θα επήγαινε χαμένος, ένας τόσον γενναίος άνδρας, εις μονάδα όπου βέβαια δεν λείπει η ανδρεία – το έδειξαν εις τα Φάρσαλα. – Καλύτερα να κρατηθή ένας τέτοιος αξιωματικός δι’ αναγνωρίσεις και άλλας σπουδαίας αποστολάς». Ο Μελάς απογοητευμένος από το ότι δεν έπαιρνε μέρος σε μάχες και διψώντας για αυτές οδηγήθηκε στο να ζητήσει να καταταγεί στην Λεγεώνα των Ξένων. Η απογοήτευσή του ήταν στρατιωτική και πολιτική: «Δύο λέξεις διά να σας ειπώ ότι είμαι δυστυχώς πολύ καλά. Ευτυχείς εκείνοι οι οποίοι δεν ζουν και δεν βλέπουν τας αλλεπαλλήλους ατιμίας των διαφόρων πολιτικών και στρατιωτικών… Ενώ δυνάμεθα κάλλιστα ακόμη να ενεργήσωμεν κάτι γενναίον, όπως εξαλείψομεν την ατιμίαν μας, οι κυβερνώντες δεν σκέπτονται παρά πως να τελειώσουν όπως όπως τα πράγματα…» (28 Απριλίου 1897)

για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο 
στον σύνδεσμο εδώ

Αρβανίτες: η Δρακογενιά του Πύρρου και του Σκεντέρμπεη.

του Σκάμανδρου

Οι Αρβανίτες είναι πληθυσμιακή ομάδα της Ελλάδος που ανήκουν στην ίδια φυλετική ομοεθνία με τους Έλληνες, κοινή ριζά οι μακρινοί Πελασγοί. Πάντα στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας μας είχαμε συνέχεις καθόδους Αρβανιτών από την περιοχή της Ιλλυρίας -σημερινής Αλβανίας- από την εποχή του Βασιλείου Βουλγαροκτόνου με την γνωστότερη ιστορικά να λαμβάνει μέρος τον 14ο αιώνα (να σημειωθεί πως γινόταν συνήθως με βασιλικά διατάγματα). Το αίμα αυτό πάντα ερχόταν να δώσει ανάσα στον ήδη ύπαρχων Ελληνικό πληθυσμό και λόγω της φυλετικής συγγενείας πάντα «έδενε» αμέσως και μεγαλουργούσε ειδικά σε περιόδους οπού ο τόπος ήταν αραιοκατοικημένος λόγω πόλεμων αρρώστιες κ.α. Το πολεμικό γεμάτο λεβεντιά αίμα τους ήταν μια «μπαταρία», ένα εμβόλιο για να δώσει ανάσα στον ευλογημένο αυτό τόπο και πραγματικά να σώσει πολλές φόρες με τις κοινότητες του την παράδοση μας. 

Παρά την σκόπιμη παρασιώπηση ή ακόμη πολλές φόρες λόγω της απλής λαϊκής αδιαφορίας  - αν και υπήρχε από πολλούς λογίους που δασκάλευαν την χώρα μια ιδιαίτερη μαύρη προπαγάνδα ή διάφορα τραγελαφικά όπως  η  κατάρα του «Κόσμα του Αιτωλού» για όσους μιλούν την αρβανίτικη - μεταεπαναστατικά η  αρβανίτικη σφραγίδα υπάρχει ακόμη, και θα υπάρχει για να τονίζει και να συνδέει την ιστορία του Ελληνισμού, αρχαίου και νέου. Παντού σε κάθε άκρη της χωράς μας έχει περάσει το αρβανίτικο γένος έως τις πόλεις, όπου και στις μέρες μας επιβιώνουν τα αρβανίτικα στις παλαιότερες γενεές. Για παράδειγμα στα νησιά του Αργοσαρωνικού, Πελοπόννησο, Θράκη, Στερεά Ελλάδα και πολλά άλλες περιοχές.

Ήθη και έθιμα στον λαϊκό πολιτισμό μας όπως ο δωρικός τρόπος ζωής που ήταν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, η  άποψη και αντίληψη για την μουσική τους (τσάμικα, καγκέλια, μοιρολόγια) που μπορεί να σε γαληνέψει και από τη μια στιγμή στην άλλη να ξυπνήσει μέσα σου εικόνες  μάχης και λεβεντιάς έως τα σκληρά χαρακτηριστικά στο βλέμμα τους με το στρατιωτικό κούρεμα τους που χρησιμοποιείτο από την ομηρική περίοδο, οι λεγόμενοι «όπισθεν κομμωόντες» και η εμβληματική φουστανέλα «το πιο όμορφο ντύσιμο στον κόσμο» συμφωνά με τους έμπειρους σε θέματα αισθητικής Φρανσουά Πουκεβίλ και Λόρδο Βύρωνα. Ευτυχώς κάποια έθιμα και αντιλήψεις έχουν σωθεί από τα παραπάνω έστω και σε πολύ μικρό βαθμό, παρόλο που ο λαός μας σήμερα επιλέγει τα «λαϊκά» τραγούδια όπου η ψυχική κατάπτωση είναι το κυρίαρχο συναίσθημα και ρυθμοί που θυμίζουν πρωινό χασμουρητό.

Οι παραδόσεις και τα σημάδια είναι πολλά: από τις βασικές δομές της κοινωνίας (φάρες) έως τα φυλαχτά του Μεγάλου Αλέξανδρου που φέρνουν τύχη στον πολεμιστή. Το πολεμικό ήθος και η κληρονομιά του Σκετέρμπεη. Η φάρα των Αρβανιτών - όπως η φάρα των Μποτσαραίων των Τζαβελαίων κ.α. - είναι η κοινωνική δομή και οργάνωση της κοινωνίας.Ένας κλειστός κύκλος αίματος που τους βοήθησε να μείνουν καθαροί και αλώβητοι στο χρόνο, πάντα όμως υπήρχε έντονο το χαρακτηριστικό του συμφέροντος  της κάθε μιας φάρας οπού σε συνδυασμό με την ξεροκεφαλιά πολλών έφερνε συγκρούσεις μεταξύ τους με τις γνώστες βεντέτες που περνούσαν από γενιά σε γενιά... αέναες Ελληνικές συνήθειες που υπήρχαν πάντα για να ταλαιπωρούν τον λαό μας, άλλες φορές όμως για να του δίνουν πείσμα και ιερό χρέος να σηκώνεται όρθιος και να πολεμάει και στο τέλος να επιβιώνει. Όχι όμως και η γλώσσα του που είναι τόσο πλούσια ιστορικά ακόμη και για  την υπόλοιπη Ινδοευρωπαϊκή ομογλωσσία και που στις μέρες μας δύσκολα και σε λίγα χωριά πια θα συναντήσεις. 

Η Ελληνική υπερίσχυσε της Αρβανίτικης και την εξαφάνισε αφήνοντας λίγες γενιές και μεγαλύτερους σε ηλικία σήμερα να την θυμούνται έστω αμυδρά, σε διαφορά όμως χωριά της χωράς μας από ανατολικά και δυτικά των Αθηνών, στην Βοιωτία, περισσότερο στην Εύβοια και σε αρκετές περιοχές στους περισσότερους νόμους της χωράς. Το κεφάλαιο της Αρβανίτικης είναι τόσο μεγάλο που θα ασχοληθούμε σε άλλο άρθρο, ενδεικτικά αναφέρω το μεγάλο έργο του Ιάκωβου Θωμοπούλου «Τα Πελασγικά», ολόκληρη την βιβλιογραφία του αείμνηστου Αριστείδη Κόλλια, και από ξένους συγγραφείς τον Johann Georg von Hann με το Griechische und albanesische Märchen καθώς και αναφορές από την εγκυκλοπαίδεια του Γερμανού Franz Bopp.

Ειδική μνεία κατέχουν οι Αρβανίτες για την συμβολή τους στην εθνεγερσία του 1821 χωρίς βεβαία να παραλείψουμε να πούμε ότι και πιο πριν υπήρχαν Αρβανίτες που αναστάτωναν την Οθωμανική αυτοκρατορία (Καντακουζηνός). Πάντα οι αρβανίτες πιστοί στην πολεμική τους παράδοση και γνώση. Οι πατέρες του γένους μας έδωσαν μεγάλο φόρο αίματος για να αναγεννηθεί η Ελλάδα. Οι Κατσαντώνης, Ανδρούτσος, Λαλλαίοι, Κανάρης, Καραϊσκάκης, Μιαούλης, Μπουμπουλίνα, Κουντουριώτης είναι μόνο λίγα από τα ονόματα από όσους πρωτοστάτησαν και τους οφείλουμε την ανεξαρτησία, ακόμη και ο Κολοκοτρώνης που πολλοί αμφισβητούν το αν είναι αρβανίτης από πολλούς αποκαλείται με το παρατσούκλι «Μπίθγκουρας», μέχρι και τον Αλή Πάσα που τον έχουμε μάθει σαν έναν «τουρκαλβανό» που πολέμησε τους Σουλιώτες (σχολικά βιβλία), και όντως ήταν καταραμένη αυτή τους η διαμάχη για την ιστορία. 

Πουθενά όμως δεν μάθαμε για την συνεννόηση που είχαν αργότερα μεταξύ τους και ότι ο Αλή Πασάς σκοτώθηκε πολεμώντας υπέρ ενός ανεξάρτητου Ελληνικού έθνους την ίδια στιγμή που ήταν φοβέρα πλούσιος και εγκατέλειπε μια βασιλική ζωή χάρη σε αυτό που είχε οραματιστεί χρονιά πριν, ένα ελεύθερο Ελληνικό κράτος οπού θα ομιλούνται τα Ελληνικά τα Αρβανίτικα και οι θρησκείες δεν  θα διχάζουν τον λαό. Να σημειώσουμε  ότι πολλοί Αρβανίτες ήταν μουσουλμάνοι αφήνοντας όμως δεύτερη τη θρησκεία μπροστά στη πίστη προς τη φυλή τους. Ηρωικές μάχες με Αρβανίτες να πολεμούν ακόμη και με τα δεκάχρονα παιδία τους που γνώριζαν από άρματα (βλέπε Σούλι) και με τις γυναίκες τους δίπλα. Σήμα κατατεθέν η τόλμη για την υπεράσπιση της κοινότητας τους και η γνώση στον πόλεμο, οι Αρβανίτες βάλανε την σφραγίδα τους σε πολλές μάχες και έξω από τα Βαλκάνια από αρχές της επέκτασης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας όπως με τους μισθοφόρους στρατιώτες Estradioti όπως τους ονόμασαν οι Βενετσιάνοι. Ένας από αυτούς ο Μερκούρης Μπούας ο απόγονος του Πύρρου. Ξακουστοί μισθοφόροι για την εποχή τους. 

Αυτή η παράδοση θα περάσει στους κλεφτές και στους αρματολούς με τις γνώστες συνέπειες μέχρι να φύγουν οι Τούρκοι από τον ιερό αυτό τόπο. Η ιστορία δυστυχώς θα επαναληφτεί στα μεταεπαναστατικα χρονιά με τον ίδιο απεχθές τρόπο, κάποιοι λόγιοι και κοτζαμπάσηδες θα παραμερίσουν τους επαναστάτες και ή θα τους δικάσουν ή θα τους αφήσουν μακριά από αξιώματα για πολιτικούς η και θρησκευτικούς λόγους. Με τη σειρά τους το αγνό αυτό και αριστοκρατικό κομμάτι της φυλής μας που έδωσε το περισσότερο αίμα και είναι υπεύθυνο για την ελευθερία μας και την αναγέννηση μας, θα περάσει στην αφάνεια η κάποιοι από αυτούς ξανά στην κλεφτουριά  για να επιβιώσουν αναγκαστικά αυτοί και η οικογένεια τους, περνώντας σε πιο σύγχρονα είδη παρανομίας. 

Πολλές φόρες έξαλλου σε αυτό το τόπο δεν κυβέρνησαν οι άριστοι αλλά οι καιροσκόποι και οι μεγάλες δυνάμεις για όσους γνωρίζουν και κρατούν ακόμη την αξιοπρέπεια τους και δεν ξεχνούν να τιμούν ένα κομμάτι της φυλής, αυτή την «δρακογενιά», που σε τέτοιες διαβρωμένες εποχές  που δεν υπάρχει καμιά αισθητική συνεχίζει να μεγαλουργεί και να μας δείχνει ποιότητα και ατόφιο Ελληνισμό όπως ο συνθέτης Νίκος Σκαλκώτας, η ηθοποιός Έλλη Λαμπέτη και πολλοί άλλοι. 

Γιατί η θρησκεία μας είναι το ΑΙΜΑ ΚΑΙ Η ΨΥΧΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ!

Κιο γκλιούχα Αρμπeρίστe

ίστe γκλιούχ τρμeρίστε

Ε φλιτ ναυάρχοϊ Μιαούλη

Μπότσαρη εδε γκιθ Σούλι.

Μετάφραση:

Αυτή η γλώσσα η Αρβανίτικη

είναι γλώσσα παλικαρίσια.

Τη μιλούσε ο Ναύαρχος Μιαούλης,

ο Μπότσαρης κι όλο το Σούλι.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία :

 -Αριστείδης Κόλλιας: αρβανίτες και η καταγωγή των Ελλήνων

-Αδαμάντινος Παναγιώτης: χρονογραφία της Ηπείρου

-Κώστας Μπίρης: Αρβανίτες οι Δωριείς του νεότερου Ελληνισμού

-Τίτος Γιοχάλας: Η Αρβανιτιά στον Μοριά

-Απάντα Αγγελή Λιάπη

-Βάσω Ψιμούλη: Σούλι και Σουλιώτες

-Άρθρα από τα περιοδικά: Άρβανον, Νουμάς, Μπέσα

-Αποσπάσματα από τα έργα των ιστορικών:
Τρικούπη, Χαλκοκονδύλη, Καρολίδη και Φωτιάδη. 

Χρήστος Παππάς: Ο εκ ...πολυθρόνας "πολέμαρχος"κ(Υ)νοβουλευτικός  “βους”. 

Δροσουλίτες

Επίστρατοι η ακέφαλη αντίσταση - Ο δικός μας Νοέμβρης και το μήνυμα του

Γράφει ο Δημήτρης Μιχαλόπουλος

Συγγραφέας του βιβλίου:

"Η ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΠΙΣΤΡΑΤΟΙ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥΣ"

Τον Νοέμβριο του 1916, Λαός και Στρατός ενωμένοι ξεσηκώθηκαν στην Αθήνα και πέταξαν τους ξένους εισβολείς στη θάλασσα. Και όχι μόνο αυτό, αλλά κατόρθωσαν και να πιάσουν αιχμάλωτο τον Γάλλο ναύαρχο, που ήταν επικεφαλής των δυνάμεων της θρασύτατης επιθετικής ενέργειας. Αυτήν την τελευταία την είχαν πραγματοποιήσει οι χώρες της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Ententecordiale), Γαλλία και Αγγλία. Και πρωτεργάτες της λαϊκής άμυνας υπήρξαν οι συσπειρωμένοι γύρω από τους Βασιλιά Κωνσταντίνο και Ιωάννη Μεταξά Επίστρατοι, δηλαδή οι έφεδροι που είχαν κληθεί στα όπλα κατά το 1915, προκειμένου να υπερασπιστούν την Πατρίδα μας ενάντια σε οποιαδήποτε επιβουλή. 

Τότε διεξαγόταν ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος και οι Επίστρατοι, το ωραιότερο και τιμιότερο κομμάτι του Ελληνικού Λαού, επιδίωκαν την ουδετερότητα της χώρας μας - έστω και αν, ενδομύχως, αισθάνονταν συμπάθεια για τη Γερμανία, η οποία, σχεδόν αμέσως μετά την κατά το 1914 έναρξη των εχθροπραξιών είχε εκδηλώσει την πρόθεσή της να ευνοήσει την ένωση της Βορείου Ηπείρου με το Βασίλειο της Ελλάδος. Η αυτονομία της Βορείου Ηπείρου είχε επιτευχθεί, με το πρωτόκολλο της Κέρκυρας, τον Μάιο του 1914 και διεθνώς αναγνωριστεί κατά τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου. Και στις αρχές του 1916, υπό τη σιωπηρή συγκατάνευση του Ράιχ και των συμμάχων του, οι περιφέρειες του Αργυροκάστρου και της Κορυτσάς ενσωματώθηκαν στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα Βορειοηπειρώτες βουλευτές να έλθουν στην πρωτεύουσά μας και να πάρουν μέρος στις εργασίες της Α΄συνόδου της ΚΑ΄ περιόδου της Βουλής των Ελλήνων. 

Η ενσωμάτωση αυτή της Βορείου Ηπείρου βέβαια ακυρώθηκε πρώτα «προσωρινώς», πριν ακόμα από τη λήξη του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου, λόγω της αντίδρασης των Δυνάμεων της Ententecordiale,και οριστικώς λόγω της ματαίωσης της ελληνοϊταλικής μυστικής συμφωνίας που υπογράφηκε στο Παρίσι, τον Ιούλιο του 1919, από τους Ελευθέριο Βενιζέλο και Tommaso Tittoni. Και οπωσδήποτε αξίζει στο σημείο αυτό όχι απλώς να αναφερθεί, αλλά να τονιστεί ότι η μη υλοποίηση της συμφωνίας Βενιζέλου - Tittoni οφείλεται σε δημοσιοποίηση του περιεχομένου της από «παράγοντα» η ταυτότητα του οποίου μυστηριωδώς και αινιγματικώς παραμένει, μέχρι σήμερα, άγνωστη ...

Ειρήνη, Εθνική Δικαίωση και διατήρηση της Παράδοσης: Τα ζητούμενα των Επιστράτων

Τώρα πάντως μπορεί να γίνει σαφές το τι ζητούσαν οι Έλληνες Επίστρατοι: Αποφυγή εμπλοκής της χώρας μας σε νέες πολεμικές περιπέτειες, δεδομένου ότι δεν είχε περάσει πολύς καιρός αφότου είχαν λήξει οι νικηφόρες βαλκανικές συγκρούσεις των ετών 1912-1913 ενσωμάτωση της Βορείου Ηπείρου στην ανεξάρτητη Ελλάδα ή, τουλάχιστον, διάσωση της αυτονομίας της· και τέλος διατήρηση της παραδοσιακής φυσιογνωμίας της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό το τελευταίο εμπεριέχει σημασία ιδιαίτερη. Οι Επίστρατοι προέρχονταν από τα κοινωνικά στρώματα που αποκαλούνται «μεσαία». Ήταν, με άλλα λόγια, άνθρωποι που ζούσαν ευπρεπώς αλλά με τον ιδρώτα του προσώπου τους και τον κόπο των χεριών τους· δεν ήταν, δηλαδή, τεμπέληδες είτε πλούσιοι που τα «είχανε βρει έτοιμα» ή φτωχοί που αποστρέφονταν την εργασία. Αυτοί ήταν και παραμένουν ό,τι υγιέστερο διαθέτει μία χώρα - και ειδικά η δική μας. Θέλετε απόδειξη; Σήμερα τα μεσαία κοινωνικά στρώματα έχουν εξουθενωθεί/εξοντωθεί και η Ελλάδα βρίσκεται στα χέρια των αεριτζήδων και αετονύχηδων με αποτέλεσμα να επικρατεί η κατάσταση την οποία εμείς βιώνουμε κατά τρόπο ιδιαίτερα οδυνηρό. 

Οι Επίστρατοι, βέβαια, κατηγορούνται ακόμα και σήμερα (από καθεστωτικούς παράγοντες εξυπακούεται) ως βίαιοι, βάναυσοι, «φονιάδες». Ε, και λοιπόν; Και έτσι να έχουν τα πράγματα, τι έγινε; Στην ουσία, πράγματι, οι Επίστρατοι έκαναν επανάσταση, ακριβώς για να προλάβουν την επικράτηση καταστάσεων όπως η τωρινή. Γίνεται επανάσταση χωρίς συγκρούσεις, χωρίς θύματα; Άλλωστε ο ίδιος ο Πλάτων είχε τονίσει ότι σημασία δεν έχει ο φόνος αυτός καθ’ αυτός αλλά η αιτία του φόνου: «Είναι γελοίο, Σωκράτη, να πιστεύεις πως έχει σημασία εάν ο σκοτωμένος είναι ξένος ή συγγενής μας· το μόνο που έχει σημασία είναι το κατά πόσον ο φονιάς σκότωσε δίκαια ή άδικα». (Πλάτωνος, Ευθύφρων, IVb.) Και ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός άλλωστε είχε εμφαντικώς ζητήσει να «κατασφαγούν» και μάλιστα μπροστά Του οι εχθροί Του που δεν έστεργαν να αποδεχτούν τη βασιλεία Του. (Κατά Λουκάν, ιθ΄, 27.) Προς τι λοιπόν κατηγορούνται οι Επίστρατοι για θανατώσεις κ.λπ.; Στην πραγματικότητα, για ένα και μόνο μπορεί να κατηγορηθούν: επειδή δεν υπερίσχυσαν οριστικώς. Όπως, πράγματι, και πάλι από τους Αρχαίους Χρόνους είχε δεόντως επισημανθεί, κάθε καθεστώς «θεσπίζει νόμους τέτοιους, ώστε να εξυπηρετείται το δικό του συμφέρον»(Πλάτωνος, Πολιτεία, 338e). Σήμερα έχουμε πλουτοκρατικού χαρακτήρα δημοκρατικό καθεστώς στην Ελλάδα, άρα οι Επίστρατοι ήταν «οι κακοί»....

Η «Κοινοβουλευτική Δικτατορία» και τα διδάγματα του σήμερα

Και όσον, όμως, αφορά τη μη οριστική κατίσχυσή τους οι Επίστρατοι δεν μπορεί να θεωρηθούν οι κύριοι υπεύθυνοι. Όταν οι Αγγλογάλλοι, την άνοιξη του 1917, ξαναέφτασαν στην Αθήνα, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος δεν ακολούθησε τη συμβουλή του Μεταξά, να αποχωρήσει στο κέντρο της Πελοποννήσου, στην Τρίπολη, και από εκεί να οργανώσει λαϊκή αντίσταση κατά των εισβολέων, αλλά προτίμησε να αποχωρήσει από την Ελλάδα. Επιβλήθηκε τότε στον τόπο μας «δικτατορία με κοινοβουλευτικό μανδύα» που στηριζόταν αποκλειστικά στα όπλα των ξένων. Το τι τράβηξε ο κόσμος τότε είναι αδύνατον, ακόμα και σήμερα, να το φανταστεί κανείς. Βέβαια, ήδη από τα Νοεμβριανά του 1916 η Νότια Ελλάδα, πυρήνας και μήτρα του Ελληνικού κόσμου, είχαν υποβληθεί σε αποκλεισμό ασφυκτικό. Τρόφιμα δεν έρχονταν στον τόπο μας, φάρμακα δεν υπήρχαν, επιδημίες θέριζαν τον πληθυσμό και όσοι παρόλα αυτά δυστροπούσαν και δεν ήθελαν να δεχτούν την κυριαρχία των φιλελεύθερων και δημοκρατικών, δηλαδή πλουτοκρατικών δυνάμεων, σκοτώνονταν ομαδικώς με πολυβολισμούς ή και κανονιοβολισμούς. Είναι απερίγραπτο το τι τράβηξαν τότε οι πληθυσμοί της Νότιας Ελλάδας. Και πάλι όμως δεν υπέκυψαν… Όταν τον Νοέμβριο του 1920 έγιναν εκλογές, οι πρώην Επίστρατοι, με ένα αυθόρμητο σύστημα leaderless resistance (: ακέφαλης αντίστασης), που μόνο τώρα, τον 21ο αιώνα επιχειρούν να ξαναναστήσουνε οι αντικαθεστωτικοί Αμερικανοί, συνεννοήθηκαν στα κρυφά πόρτα -με - πόρτα, πήγανε ήσυχα στις κάλπες και ρίξανε την ψήφο τους υπέρ του βασιλιά Κωνσταντίνου και των οπαδών του. 

Και όταν αυτοί οι τελευταίοι, μετά τη νίκη τους, παρά τις υποσχέσεις που είχανε δώσει προεκλογικώς, θέλησαν να συνεχίσουν τον χωρίς νόημα και ελπίδα πόλεμο στη Μικρά Ασία, αυτοί, οι Επίστρατοι, αντίθετα προς τη θέληση και την ιδεολογία τους, στρατεύθηκαν ξανά και πήγαν να πολεμήσουν εκεί όπου τους έστελναν. Και μετά την Καταστροφή του 1922, ήταν ξανά έτοιμοι να δώσουν μάχη για τον βασιλιά τους και την κοινωνία που ήθελαν να παγιωθεί στην Πατρίδα μας, αλλά η θανατική εκτέλεση των Έξι στο Γουδί σε συνδυασμό με τον πρόωρο θάνατο του Κωνσταντίνου στην εξορία τους στέρησε από τη φυσική τους ηγεσία και τους αποδυνάμωσε σε βαθμό περίπου καθοριστικό … Ο Αγώνας των Επιστράτων, όμως, φέρνει σε εμάς, τους νεότερους ένα μήνυμα: Κανένα Κράτος δεν ευσταθεί, εάν στις δομές του εισχωρήσουν ο πλούτος και η φτώχεια. Και αυτό, επειδή ο (πολύς) πλούτος δημιουργεί καλοπερασάκηδες και τεμπέληδες, ενώ η (μεγάλη) φτώχεια ανελευθερία και φαυλότητα. Έτσι, και οι πολύ πλούσιοι και οι πολύ φτωχοί έχουν την αχαλίνωτη τάση να προξενούν πολιτικές αναστατώσεις … κάτι που πλήρως επαληθεύεται ακριβώς στις μέρες μας. 

Το Κράτος, όπως είπαμε κιόλας στην αρχή, είναι σε κατάσταση ευστάθειας, μόνο εάν στις δομές του επικρατούν τα μεσαία κοινωνικά στρώματα - και μόνον αυτά. Όσο περίεργο και αν φαίνεται, αυτό ακριβώς το μήνυμα των Επιστράτων μάς το έστειλε πρώτος ο Πλάτων (Πολιτεία, 421e - 422a). Και επίσης η Αρχαία Ρώμη μας στέλνει μήνυμα, τη σημασία του οποίου ασυναισθήτως αλλά πλήρως κατάλαβαν επίσης οι Επίστρατοί μας: Salus reipublica esuprema lexesto (= η σωτηρία της Πατρίδας αποτελεί τον υπέρτατο νόμο). Αυτή είναι η μόνη εν προκειμένω αλήθεια ... Και όλα τα άλλα είναι μόνο για τους απλουστέρους, δηλαδή τους αφελείς, όπως εμφαντικώς κάθε τόσο επαναλάμβανε ο καημένος ο Δημήτριος Γούναρης ...

πηγή

Εκπομπή σχετικά με το ίδιο θέμα της 19ης Νοεμβρίου 2015