Ο Κόλλινς, ο Μίκης και το «Γελαστό Παιδί»
To1961, o Θεοδωράκης θα έγραφε μουσική για το θεατρικό έργο «Ο Όμηρος» του Ιρλανδού επαναστάτη Μπρένταν Μπέαν (1923-1964), με στίχους του ιδίου του Μπέαν, μεταφρασμένους από τον Βασίλη Ρώτα. Σε αυτό, ο IRAσυλλαμβάνει ένα Εγγλέζο στρατιώτη για να τον ανταλλάξει με κρατουμένους συναγωνιστές.
Στη διάρκεια του έργου, ένας από τους επαναστάτες τραγουδά «Το Γελαστό Παιδί» για κάποιον, που όπως λέει χαρακτηριστικά, «σκοτώθηκε από τους δικούς μας». Ιδού οι αρχικοί στίχοι: «Ανάθεμα την ώρα, κατάρα την στιγμή / σκοτώσαν οι δικοί μας το γελαστό παιδί». «Γελαστό παιδί» ήταν το παρατσούκλι που έδωσε στον Κόλλινς η μητέρα του Μπέαν, στενή φίλη του Ιρλανδού ηγέτη. Όμως στη «Μαγική Πόλη» του Θεοδωράκη που κυκλοφόρησε την επόμενη χρονιά, οι στίχοι μεταλλάχτηκαν σε «σκοτώσαν οι εχθροί μας το γελαστό παιδί». Στις δε συναυλίες της Μεταπολίτευσης, «σκοτώσαν οι φασίστες το γελαστό παιδί».
Αυτό όμως δεν συνάδει με τους στίχους: «Μόνο να'ταν σκοτωμένο στου αρχηγού το πλάι / και μόνον από βόλι Εγγλέζου να'χε πάει/ κι από απεργία πείνας μέσα στη φυλακή / θα' ταν τιμή μου που έχασα το γελαστό παιδί». Υπ' όψιν ότι οι πρωτότυποι στίχοι του The Laughing Boy αντί για «αρχηγό», μιλούσαν για τον Πάτρικ Πηρς και την ανατίναξη του Ταχυδρομείου. Μετά από όλα αυτά, δεν μένει αμφιβολία για το ποιος είναι το αληθινό «Γελαστό Παιδί». Νομίζουμε λοιπόν ότι είναι καιρός να σταματήσει η αριστερή μεταπολιτευτική καπηλεία.
THE LAUGHING BOY
It was on an August morning,
all in the moring hours,
I went to take the warming air
And there I saw a maiden
and heard her mournful cry,
Oh, what will mend my broken heart,
So strong, so wide, so brave he was,
I' ll mourn his loss too sore
When thinking that we'll hear the laugh
Ah, curse the time, and sad the loss
my heart to crucify,
Than an Irish son, with a rebel gun,
shot down my Laughing Boy.
Oh, had he died by Pearses side,
or in the G.P.O.,
Killed by an English bullet
Or forcibly fed while Ashe lay
dead in the dungeons of Mountjoy,
Id have cried with pride at the way he died,
My princely love, can ageless love
do more than tell to you
Go raibh mile maith Agath,
for all you tried to do,
For all you did and would have done,
my enemies to destroy,
Ill prize your name and guard your fame,
my own dear Laughing Boy.
Glossary:
Mouth of Flowers is a translation of the townland Beal na Blath, where Michael Collins was ambushed and shot.
Padraig Pearse was one of the leader's of the 1916 Rising.
GPO was one of the buildings the Volunteers occupied in 1916.
Ashe was a Sinn Fein member who died on hunger strike.
Γιώργος Πισσαλίδης
